به نقل از «جماران»

راههای عملی مقابله و مبارزه دموکراتیک با فساد

تاریخ انتشار: ۱۷ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۵۲۸۲۱

محمد حسین بنی اسدی، دیپلمات بازنشسته در یادداشتی برای جماران نوشت:

تجربه بشری نمونه های زیادی از موارد افزون طلبی و خودکامگی و فساد  را بین جوامع ثبت کرده است. فساد به طور کلی و فساد مالی به طور اخص چون موریانه در ارکان نظام ها و حکومتها ریشه می دواند و در یک فرایند آن را فرو می ریزد. بیهوده نیست که نظام‌های دموکراتیک راهکارها و شیوه های دموکراتیک برای مقابله و مبارزه با فساد به منظور نجات خود تمهید کرده و در جهت اعمال آن کوشیده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ظاهراً نظام‌های خودکامه از این نعمت محرومند و تمایلی برای آموختن نیز احساس نمی کنند.

بدیهی است دنیا صحنه تبادل تجربه و عبرت و آموزش بشری برای زندگی بهتر و درس آموزی به عنوان میراث فرهنگی بشریت  به شمار می رود و دانشگاهها بزرگترین و مهمترین نقش را در این راه ایفا می کنند از این رو اساتید و دانشگاهها حق بزرگی بر گردن بشریت دارند .

در جهان معاصر به لطف پیشرفت دانش و تکنولوژی که دنیا را به دهکده ای تبدیل کرده رسانه نقش و جایگاه مهمی را ایفا  و تجربه دیگر کشورها را چون آینه پیش روی دیگران قرار می دهد و در  معرض مقایسه به نمایش می گذارد.

به یاد دارم در سالهای ۱۳۷۱تا ۱۳۷۵ در مأموریت اداری در برزیل  شاهد تحول مهمی در این کشور  بودم. تجارب آموخته شده در این کشور و  مقایسه آن با کشورمان  آموزنده است؛ به ویژه  اینکه برزیل نیز در سال ۱۹۶۴  کودتای نظامی  با حمایت آمریکا تقریبا شبیه کودتای ۲۸خرداد۱۳۳۲ علیه دولت ملی دکتر مصدق با حمایت آمریکا و انگلیس  را تجربه کرده، اما برزیل موفق شد بعد از ۲۱ سال در سال ۱۹۸۵ مجددا دولت نظامی را بر کنار و در مسیر دموکراسی غیر نظامی قرار گیرد .

در سال ۱۹۹۳ فرناندو هنریکه کاردوسو، دانش آموخته جامعه شناسی از سوربن فرانسه و نظریه پرداز  مکتب «نو وابستگی» از حزب سوسیال دموکراسی ریاست وزارت دارایی را به عهده گرفت. او  بعد از موفقیت در ایجاد ثبات مالی و مهار تورم، خصوصی سازی صدها شرکت دولتی ناکارآمد این کشور و جلب توجه و حمایت مردم  در نقش  وزیر خارجه، سپس رییس جمهور برزیل  به مدت  هشت سال (۱۹۹۵-۲۰۰۳) بود  و منشاءخدمات شایانی در این کشور شد.

رسانه‌های برزیل اعم از کاغذی، تصویری و شنیداری یا  مکتوب، فرناندو انریکه کاردوسو را بدون القاب با حروف اول نام و نام خانوادگی  FHC خطاب می کردند، در زبان پرتغالی حرف «H» را «آگا» تلفظ می کنند؛ یعنی  «FHC» را «اف .آگا .سی» خطاب می کردند.

کسانی که به پایتخت برزیل سفر کرده اند، می دانند ‌که این شهر جدید که به شکل یک هواپیما طراحی شده در نوک هواپیما ، کاخ ریاست جمهوری و ساختمان  مجلسین و ساختمان قوه قضاییه و پرچم بزرگ کشور قرار گرفته که به میدان سه قوه مشهور و یکی از جاذبه های توریستی این شهر جدید است . میدان سه قوه بدون کوچکترین محدودیت، شبها مرکز تفریح مردم و توریستها بود. ما نیز  فرزندان  خود را برای تفریح به آنجا  می بردیم. البته اقامتگاه رییس جمهور نیز در چند صد متری این میدان واقع بود که آن مکان نیز یکی از مراکزی جلب توریست و باز دید کنندگان برزیلی به شمار می رود.

زمانی که وی در پست ریاست جمهوری قرار گرفت یکی از دخترهایش را به عنوان کارمند در دفتر خود مشغول به کار کرد به فاصله چند روز مجلس برزیل قانونی وضع کرد دایر بر اینکه هیچ کدام از مسئولین عالی رتبه حق ندارند طی دوران خدمت  منسوبین خود را به کار گمارند. متعاقب تصمیم مجلس برزیل،  یک روز صبح از ورود دختر رئیس جمهور به دفتر کار جلوگیری به عمل آمد و این خبر سر تیتر تمام رسانه های کاغذی و تصویری و شنیداری  قرار گرفت و اف .آگا.سی نیز آن را پذیرفت و خم به ابرو نیاورد .

آقای کاردوسو دختر دیگری داشت که در ساختمان همجوار ما زندگی می کرد . یک روز شخصا  به اتفاق همسر و فرزندانم شاهد بودم که آقای کاردوسو به منظور دیدار از فرزندش که به تازگی وضع حمل کرده بود بدون هیچ تشریفات و بگیر و ببندی تنها با یک اتومبیل ساخت برزیل و یک آجودان و راننده وارد ساختمان شد و بعد از قریب یک ساعت ساختمان را ترک کرد.

یکی از موفقیت‌های برزیل در مبارزه و مقابله با فساد  وجود رسانه های آزاد و احزاب سیاسی و استقلال قوای سه گانه  است.

این روزها خبرهایی از فساد مالی، اختلاس، دزدی، غارت و چپاول سرمایه های مردم به ویژه این مورد بیش از سه میلیاردی چای دبش  هر انسانی را  روان پریش و آزرده می کند، مردم بی پناه نیز دست شکایت به سوی آسمان کرده که: گر مسلمانی از این است که حافظ دارد/ وای اگر از پس امروز بود فردایی.  

جمهوری اسلامی که با نام دین و عدالت اجتماعی موفق به ساقط کردن نظام پادشاهی و امید بخش  محرومان و مستضعفین ایران شد اکنون  شاهد فسادهای مالی خرد و کلانی است که برخی از آنها افسانه ای و حیرت آور  است که انسان را مبهوت میکند  و بر خلاف راهکارهای موفقیت آمیز برزیل در مقابله با فساد، دورنمایی هم برای توقف این مفاسد به چشم نمی خورد.

 متأسفانه نه تنها مکانیسمی برای جلوگیری از این مفاسد وجود ندارد، بلکه راهکار یا شیوه دادرسی دقیقی برای پیگیری و تعقیب  عوامل فساد نیز  به چشم نمی خورد. این روند فساد  باعث از بین رفتن اعتماد مردم به نظام و مسئولین شده که بزرگترین ضربه به انقلاب محسوب می شود و این گمان را به‌وجود آورده که فساد از پایین به بالا را می توان متوقف کرد، ولی نه تنها نمی توان از فساد بالا به پایین جلوگیری کرد؛ بلکه این نوع فساد  منجر به سرایت به سایر اقشار پایین تر نیز می شود و هیچ امیدی نیز به محو و یا کاهش آن به چشم نمی خورد و قبح آن نیز ریخته می شود. این نوع فسادها زمانی  هولناک و دردناک می شود که برخی مسئولین خود بخشی از این فساد باشند و مجلس نیز خود در مظان اتهام  های متعدد باشد،.

به نظر می رسد رسانه مانند نورافکن می تواند بر نقاط تاریک  مولد فساد  پرتو افکند و زمینه آن را از بین ببرد.  همچنین تحزب نیز مانند دیدبانی از ارتکاب فساد جلوگیری کند. در مجموع ‌رسانه و حزب  مستقل دو رکن اساسی برای سلامت جامعه و جلوگیری از فساد و در نهایت نظارت بر رفتار دولت و هر نهاد دولتی یا  خصوصی محسوب می شود .

می توان نتیجه گرفت که هر فرد یا ارگانی که‌ با رسانه و حزب مخالفت ورزد مستقیم یا غیر مستقیم، آگاهانه یا ناآگاهانه مروج فساد و سوءاستفاده از قدرت است. در جهان کنونی رسانه و حزب از چنان اهمیت و جایگاهی برخوردار است که جوامع فاقد حزب و رسانه را می توان ناکارآمد، خودکامه و فاسد و غیر مردمی قلمداد کرد.

مقابله و مبارزه با فساد مستلزم  وجود احزاب مستقل، رسانه آزاد، پارلمان مردم محور، قوه قضاییه مقتدر، پلیس مستغنی، دولت متعهد و حضور مردم پویا و فعال در صحنه ، وجود عنصر شهروندی و نهاد های ناظر و... است .

در این میان نقش و جایگاه پارلمان در حراست و نگهبانی از حقوق مردم فوق العاده با اهمیت است. پارلمان را از محوریت مردم خارج کردن جای امیدی برای مبارزه با فساد باقی نمی گذارد. مجلس شورای اسلامی در برهه های مختلف به هنگام رویارویی و اعتراض مردم به جای حمایت از حقوق مردم نقش مجلس الدوله را ایفا کرده و در مقابل مردم ایستاده که در نوع خود در جهان بی  نظیر است و تاریخ با خاطره خوبی به آن نمی پردازد. بدیهی است چنین مجلسی یا حداقل تعدادی از نمایندگان  چنین مجلسی در مظان فساد هستند که «شاسی بلند گیت» از نمونه های کوچک آن است.

در تحلیل نهایی فساد را نمی توان با توصیه و تمنا از صحنه اجتماع  دور کرد، بلکه متناسب با زمان و به صورت دموکراتیک و مبتنی بر اراده مردم  باید راهکارهایی برای مقابله و مبارزه با آن  تدوین کرد و مانع از  خدشه دار شدن  اعتماد مردم شد. در غیر این صورت شک نکنیم که  به دوره ای می رسیم که « نه از تاک‌نشان ماند و نه تاک‌نشان».

منبع: جماران

کلیدواژه: انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی فساد اقتصادی ایران انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی مقابله و مبارزه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۵۲۸۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مسئولان هم محصولات ملی و داخلی خریداری و مصرف کنند

امام جمعه شیراز بر حمایت مردم و مسئولان از تولید ملی و داخلی تاکید کرد و گفت: مدیران از خودشان شروع کرده و جنس و محصول ایرانی خریداری و مصرف کنند، زیرا یکی از راه‌های توسعه تولید داخلی و جهش تولید همین است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، آیت‌الله لطف‌الله دژکام در خطبه‌های نماز جمعه امروز شیراز گفت: چاره کار بشریت برای حل مشکلات دنیا و آخرت خود این است که با تقوا باشد و خدا را در نظر بگیرد که اگر خدا فراموش شد و هرکس به فکر خود، منافعش و لذات خودش باشد و باعث مزاحمت برای دیگران باشد جامعه بشری روی سعادت را نخواهید دید.

وی با اشاره به اینکه جامعه ما در عرصه یک جنگ قرار گرفته است، افزود: جنگی که یک طرف آن طرفداران اسلام، قرآن و ارزش‌های اصیل انسانی هستند و طرف مقابل هم دشمنان خدا، شیطان پرست‌ها، خودپرست‌ها و دنیا پرست‌ها قرار دارند. در این عرصه جنگ ما یک نوع مبارزه نداریم بلکه دشمن جنگ ترکیبی در هر عرصه‌ای از زندگی مسلمانان ایرانی به راه انداخته است.

نماینده ولی فقیه در استان فارس ادامه داد: عرصه جنگ نظامی را، چون از سال 59 تجربه کرده‌ایم مقداری باتجربه هستیم و دستمان جلو است، اما جنگ اقتصادی جنگی است که امروز با شدت درگیرش هستیم ولی هنوز خیلی راه مانده است که بتوانیم در جهان پیرامون خودمان جایگاه کشورمان را به عنوان یک قدرت اقتصادی تثبیت کنیم و تا به آنجا نرسیم این جنگ به ما تحمیل خواهد شد و هرچه هم بخواهیم خود را کنار بکشیم دشمنان این عرصه را نقطه ضعف ما می‌دانند و در این عرصه جنگ راه انداخته‌اند.

آیت‌الله دژکام با بیان اینکه یک عرصه دیگر جنگ و نبرد؛ جنگ فرهنگی است که در این عرصه هم دشمن تلاش خودش را می‌کند و ما هم مقاومت خودمان را نشان می‌دهیم، گفت: در عرصه جنگ فرهنگی گاهی ما پیشرفت داریم و گاهی دشمنان خود را نشان می‌دهند و باید در این دو عرصه جنگ اقتصادی و جنگ فرهنگی انشاالله ایران عزیز و کشور اسلامی ما جایگاه خود را در دنیا به گونه‌ای تثبیت کند که هیچ کس جرأت تعرض به ملت ایران را نداشته باشد.

وی با اشاره به روز جهانی کار و کارگر و روز معلم، بیان کرد: سربازان عرصه جنگ اقتصادی و سربازان عرصه جنگ فرهنگی باید در هفته پیش‌رو تجلیل، تکریم و حمایت کنیم تا میدان مبارزه را به نفع ما تغییر دهند.

خطیب نماز جمعه شیراز با اشاره به آیه 181 سوره مبارکه آل عمران و جنگ اقتصادی، یادآور شد: بدانید این دشمنی که برای ما وجود دارد دشمن خیلی قدیمی است و مختص حالا نیست و هر وقت امت اسلامی خواسته روی پای خود مستقل بایستد این جنگ شروع شده است.

آیت‌الله دژکام گفت: رییس جمهور کشور ما به کشور همسایه پاکستان رفته است و آمریکا به آنها تذکر داده و می‌گوید ایران تحریم است و با آنها معامله نکنید. در آیه 7 سوره مبارکه منافقون خدا می‌فرماید: آنها همان مردم بدخواهی هستند که می‌گویند با مسلمانان معامله نکنید تا آنها دست از اسلام بردارند.

نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: جنگ طولانی است و بیش از 1400‌سال است که ما در حال رزم هستیم و آنها هم سروصدای خود را می‌کنند، البته معلوم است امت اسلامی را نتوانستند نابود کنند و بعد از این انشاالله پرچم اسلام برافراشته تر، عزت مسلمانان روزافزون‌تر و دشمنان اسلام هر روز خوارتر و زبون‌تر خواهند شد.

وی به بیان اولین نکته جنگ اقتصادی اشاره کرد و افزود: ما باید باور داشته باشیم که در این جهان خدا همه کاره است. اگر کسی چند روز پول در دست دارد نگوید مال من است، بلکه مال خداست. آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها حالی‌شان نیست و خیال می‌کنند که پول مال خودشان است، اما ما به آنها می‌فهمانیم که پولی که در دستشان است خدا داده است، این باور را اگر کسی در دل خودش تقویت نکند وسط میدان جنگ کم می‌آورد.

آیت‌الله دژکام ادامه داد: اگر آزادگی و مسلمانی را می‌خواهید تجربه کنید جنگ وجود دارد و باید خود را اثبات کنید. در عرصه این نبرد 8 کار به عنوان الزامات اقتصاد مقاومتی رهبر گرانقدر انقلاب اسلامی دستور فرمودند و پیگیری کردند که در کشور اجرا شود؛ هرچه که می‌خواهید در عرصه نبرد تلاش کنید این هشت کار را باید دنبال کنید و اگر درست انجام دهیم مسلما پیروزی از آن ما خواهد بود و خدا وعده داده است.

امام جمعه شیراز بر حمایت مسئولان از تولید ملی تاکید کرد و افزود: هر مدیری در کشور ما اگر جنسی می‌خواهد مصرف کند لااقل خودش جنس ایرانی را مصرف کند و جنس خارجی نخرد. در برخی از جلسات می‌گوییم این جنس را فلان شرکت در شهر شیراز تولید می‌کند، اما می‌گویند خارجی آن بهتر است و اینگونه به کشور آسیب می‌زنند لذا مسئول باید پیگیر شود جنس ایرانی بخرد و به کارگیرد که یکی از راه‌های جهش تولید همین است.

وی اذعان داشت: گاهی بحثی مطرح است که کیفیت جنس ایرانی مناسب نیست، اما ما تجربه کرده‌ایم وقتی مصرف یک کالا جدی می‌شود خریدار می‌تواند به تولید کننده بگوید که جنست باید بهتر شود و تولید از نظر کیفی هم رشد می‌کند. دوم؛ افزایش بهره‌وری است. ما در رابطه با بهره برداری مناسب از سرمایه‌های خود چه انسانی و چه مادی و مالی ضعف داریم و در جنگی که قرار داریم باید جلوی اسراف گرفته شود.

نماینده، ولی فقیه در استان فارس در ادامه با تصریح بر اینکه اگر کسی پول دارد به جای اینکه بخواهد به دلالی بپردازد به سرمایه‌گذاری تولیدی بپردازد، گفت: مدیریت باید سرمایه‌گذاری در بحث تولید را تثبیت کنند و دلالی را تعطیل کنند و این نکته قابل توجه بانک‌ها و همه مدیران باشد؛ باید یک سرمایه‌گذاری تولیدی شود بعد سود بیاید.

آیت‌الله دژکام با اشاره به چهارمین مورد، بیان کرد: مردم جنس داخلی بخرند و امسال هم سال جهش تولید با مشارکت مردم است. اگر مردم ما جنس ایرانی را بخرند به معنی این است که به تولید کننده ایرانی کمک می‌کنند. مشارکت مردم در تولید را ممکن است بگوییم در تولید سرمایه‌گذاری کنند، اما اگر قدرت سرمایه‌گذاری ندارند لااقل جنس ایرانی بخرند.

نماینده ولی فقیه در استان فارس پنجمین مورد را اصلاح الگوی مصرف دانست و افزود: ترویج فرهنگ کار نیز ششمین مورد است. سند فرهنگ کار را باید به میدان آورد، چون فارس در زمینه فرهنگی یک سند دارد، اما در باب فرهنگ کار هنوز سند مصوب شده نداریم.

وی به ایجاد  اشتغال در جامعه اشاره کرد و گفت: در خصوص ایجاد اشتغال وضع ما بد نیست، اما می‌خواهیم به یک افق بالاتر برسیم. ما امسال برای تحصیل کرده‌هایی که جویای شغل هستند باید خیلی تلاش کنیم تا ایجاد اشتغال شود برای اینکه در این زمینه عقب هستیم، اما در عرصه‌های دیگر ایجاد اشتغال الحمدالله نرخ بیکاری ما پایین آمده و امیدواریم شرایط بهتر شود.

امام جمعه شیراز همچنین با اشاره به مبارزه با فساد اقتصادی، گفت: در خصوص مبارزه با فساد اقتصادی جدای از سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی رهبر معظم انقلاب یک فرمان هشت ماده‌ای داده‌اند. دیروز رئیس جمهور هم گفتند که در مبارزه با فساد با هیچ‌کس تعارف نداریم و باید جدی دنبال شود. 

آیت‌الله دژکام با تصریح بر اینکه رهبر معظم انقلاب در این فرمان 8 ماده‌ای فرموده اند همه حتی کسانی که منصوب از طرف رهبری هستند باید کارشان شفاف باشد و پاسخ دهند، افزود: فساد یکباره رخ نمی‌دهد و فساد اژد‌های هفت سر است و یک سر آن را بزنیم یک سر دیگر در می‌آورد و باید با فساد مبارزه شود. ما از این جهت در چهارچوب فرمان 8 ماده‌ای رهبر معظم حامی دولت و دستگاه‌های قضایی و مقننه برای مبارزه با فساد هستیم و محکم با مفسدان و آنهایی که وضع اقتصادی کشور را بهم می‌ریزند مخالف هستیم و اعلام انزجار می‌کنیم.

نماینده، ولی فقیه در استان فارس به مهمترین موضوع که تقواست پرداخت و گفت: اگر کسی از خدا نترسد این‌ها همه حرف و باد هوا است. رهبر انقلاب در همین فرمان هشت ماده‌ای خود برای مبارزه با فساد این جمله را فرموده اند که "دستی که می‌خواهد با ناپاکی دربیفتد باید خودش پاک باشد و با دست کثیف نمی‌شود چیزی را پاک کنید". تقوا یعنی دستش پاک باشد، آنهایی که در مدیریت‌های نظارتی و مبارزه با فساد گذاشته می‌شوند مراقب باشند که شیطان خیلی فریب دهنده است، برخی اوقات یک تغییر اولویت بیشتر داده نمی‌شود.

وی ضمن تبریک روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای گفت: شیراز در این زمینه هم حرف برای گفتن دارد.

آیت‌الله دژکام بیان کرد: همه ما بدهکار معلمان عزیز هستیم و ارج و منزلت معلم بر کسی پوشیده نیست و دست معلمان عزیز را می‌بوسیم، می‌خواهم یک نکته عرض کنم که چرا معلم آنقدر مهم شد؟ مسلما اهمیت جایگاه معلم بخاطر نقش تعلیم و تربیت است. اگر آنها تربیت نکنند جامعه انسانی تبدیل به جامعه حیوانی می‌شود و فرق انسان و حیوان در همین تربیت و تعلیم است که خودش را نشان می‌دهد. از این جهت بایستی به مسئله تعلیم و تربیت و وظیفه دستگاه آموزش و پرورش بار دیگری توجه ویژه کنیم.

امام جمعه شیراز در پایان گفت: در برش استانی نقشه مهندسی کشور اولین مسئله‌ای که مدنظر قرار گرفته است سبک زندگی اسلامی و ایرانی است. اگر بچه‌های ما بزرگ شوند و تفاوت بین مرز ایران همیشه پایبند به فرهنگ و ارزش‌ها و آن طرف که از قدیم مخالف ارزش‌های اصیل انسانی بوده‌اند را نفهمند و در رفتار خود نشان ندهند ضرر بزرگی کرده‌ایم.

انتهای پیام/424